Sözlükbirimlerin Ulusal-Kültürel Konotasyonları

Özet

Ulusal kimlik, her millete özgü milli düşünce, kültür, dil, din, tarih, vatanseverlik, milliyetçilik gibi kavramları içerir, yani ulusal kimliği, milletin maddi ve manevi kültürü temelinde şekillenir. Ulusal kimliğin bir parçası olan dil ve kültür birbiriyle yakından bağlantılı ve bağımlıdır. Kültür sadece toplumun geleneklerine, inançlarına ve tasavvurlarına değil, aynı zamanda dil ve konuşmaya da yansır. Düz anlamsal (denotatif) ve yan anlamsal (konotatif) yönler kendilerini dil birimleri anlamında gösterirler. Bazen farklı dillerde, belirli kelimeler aynı anlama, ancak farklı konotasyonlara sahiptir. Bu, ulusal kültürün özelliklerini yansıtır. Herhangi bir kelimenin konotasyonu, o kelimeyi kullanan milletlerin zihniyet ve kültürlerine bağlı olarak farklı şekillerde kendini gösterebilir. Örneğin, kurt kelimesinin farklı dillerde farklı konotasyonları vardır. Ruslar için kurt, kötü insanları temsil eder, ancak Türk halkları için en yüksek övgü, yenilmezlik, cesaret, korkusuzluk, özgürlük, bağımsızlık ve vatanseverlik ile eş anlamlı, Türkçülüğün sembolü, eski Türklerin ana totemlerinden biri olarak olumlu bir çağrışıma (konotasyona) sahip olduğu gibi, aynı zamanda kurnaz bir insan, zulüm ve açgözlülük sembolü olarak da olumsuz bir çağrışıma sahiptir. Kanaatimizce “kurt” kelimesinin dilimizde olumsuz bir konotasyonla kullanılması, Rus dilinin daha sonraki dönemlerdeki etkisinden kaynaklanıyor olabilir. Çeçenlerde de “kurt” zoononimi olumlu anlamda kullanılır, çünkü Çeçenya'da kurt karakterine özel bir saygı duyulur ve ulusal bir sembolizm görevi görür.